Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ

– Ý nghĩa của một từ ngữ là nội dung (về vật, tính cách, hành động, quan hệ, …) mà từ đó biểu thị.

Ví dụ:

+ Nao núng: dao động, không tự tin nữa

+ Lả lướt: mềm mại, duyên dáng với vẻ yếu đuối

– Mỗi từ ngữ đều có ý nghĩa, hiểu được ý nghĩa của từ ngữ để diễn đạt đúng ý nghĩa và tình cảm của mình khi nói, khi viết.

2. Ý nghĩa tổng quát của từ ngữ như thế nào.

Trong sơ đồ dưới đây:

Chúng ta có thể thấy, ý nghĩa của từ “hoa hồng” tổng quát hơn ý nghĩa của từ “hoa hồng nhung”, bởi vì nó bao gồm các từ: hoa hồng nhung, hoa hồng vàng, hoa hồng bạch, … Ý nghĩa của từ “hoa” lại tổng quát hơn ý nghĩa của từ “hoa hồng”. Đó là cấp độ tổng quát của ý nghĩa từ ngữ.

Vì vậy, sự tổng quát có thể varr từ nhỏ đến lớn giữa các từ ngữ được gọi là cấp độ tổng quát của ý nghĩa từ ngữ.

3. Từ ngữ có ý nghĩa rộng và từ ngữ có ý nghĩa hẹp

– Một từ ngữ được coi là có ý nghĩa rộng khi phạm vi ý nghĩa của từ ngữ đó bao gồm phạm vi ý nghĩa của một số từ ngữ khác.

Ví dụ: Từ “Thể thao” có ý nghĩa rộng hơn các từ: bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ… nhưng “bóng đá” lại có ý nghĩa rộng hơn “bóng đá trong nhà”.

+ Từ “nghề nghiệp” có ý nghĩa rộng hơn các từ: bác sĩ, kỹ sư, công nhân, lái xe, thư ký, công an, giáo viên… nhưng từ “bác sĩ” lại có ý nghĩa rộng hơn “bác sĩ nội, bác sĩ ngoại…”

– Một từ ngữ được coi là có ý nghĩa hẹp khi phạm vi ý nghĩa của từ ngữ đó được bao gồm trong phạm vi ý nghĩa của một từ ngữ khác.

Ví dụ:

+ Hội hoạ, âm nhạc, văn học, điêu khắc… được bao gồm trong ý nghĩa của từ “nghệ thuật”.

+ Xăng, dầu hoả, ga, than, củi… được bao gồm trong ý nghĩa của từ “nhiên liệu”.

+ Sáo, nhị, đàn bầu, đàn tranh, đàn guitar… được bao gồm trong ý nghĩa của từ “nhạc cụ”.

– Một từ ngữ có ý nghĩa rộng đối với từ ngữ này, đồng thời lại có thể có ý nghĩa hẹp với từ ngữ khác.

Ví dụ:

+ “Lúa” có ý nghĩa rộng hơn các từ: lúa nếp, lúa tẻ, lúa tám thơm…

+ Lúa lại có ý nghĩa hẹp hơn với từ “ngũ cốc”.

II. Phát triển kỹ năng

1. Tìm từ ngữ có ý nghĩa rộng bao gồm các nhóm sau:

a. Trắng, vàng, xanh, đỏ, tím, hồng…

b. Cá chép, cá rô, cá thu, cá nục, cá chim…

c. Bút, mực, thước kẻ, tẩy, bảng điện tử…

Gợi ý:

a. Màu sắc

b. Cá

Xem thêm : Thuyết minh về Ngũ Hành Sơn | Dàn ý và bài viết mẫu

c. Dụng cụ học tập.

2. Tìm các từ có ý nghĩa hẹp hơn các từ ngữ sau đây và biểu diễn bằng sơ đồ:

a. Nghề nghiệp

b. Truyện dân gian

c. Loài động vật

Gợi ý:

a. Bác sĩ, giáo viên, phóng viên, phát thanh viên, …

b. Truyện cổ tích, truyền thuyết, thần thoại, truyện ngụ ngôn…

c. Voi, báo, hổ, linh cẩu…

3. Tìm 3 động từ có cùng phạm vi ý nghĩa, trong đó một từ có ý nghĩa rộng và hai từ có ý nghĩa hẹp, trong hai câu văn sau:

” Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi, thì tôi oà khóc, rồi cứ thế khóc nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo”

(Nguyên Hồng)

Gợi ý:

– Khóc, nức nở, sụt sùi là 3 động từ có cùng phạm vi ý nghĩa.

– Khóc có ý nghĩa rộng hơn; nức nở, sụt sùi có ý nghĩa hẹp hơn, biểu đạt cảm xúc hơn.

Loigiaihay.com

Nguồn: https://toibiet.net
Danh mục: Giáo Dục