Ù tai sau khi đi máy bay là một trải nghiệm khó chịu, thậm chí có thể gây bực bội và ảnh hưởng đến thính giác tạm thời. Hiện tượng này xảy ra do sự thay đổi áp suất không khí đột ngột trong khoang máy bay, tạo ra sự chênh lệch áp suất giữa tai giữa và môi trường bên ngoài. Màng nhĩ không thể rung động bình thường do áp suất chênh lệch này, dẫn đến cảm giác ù, nghe kém và thậm chí đau tai. May mắn thay, có nhiều mẹo chữa ù tai sau khi đi máy bay đơn giản và hiệu quả để giải quyết vấn đề này, dựa trên việc cân bằng lại áp suất trong tai.
Các Mẹo Đơn Giản và Hiệu Quả
1. Nghiệm Pháp Valsalva: “Thổi Bay” Áp Suất
Nguyên lý hoạt động: Nghiệm pháp Valsalva là một kỹ thuật đơn giản nhằm tăng áp suất trong mũi và họng, từ đó đẩy không khí vào vòi nhĩ (ống Eustachian), kết nối tai giữa với họng. Khi vòi nhĩ mở ra, áp suất giữa tai giữa và môi trường bên ngoài được cân bằng.
Cách thực hiện:
Hít một hơi thật sâu.
Ngậm miệng, bịt chặt mũi bằng tay.
Thở ra nhẹ nhàng, cố gắng thổi không khí ra ngoài ngay cả khi mũi và miệng đã bị bịt.
Bạn sẽ cảm thấy một tiếng “bụp” nhỏ trong tai khi áp suất được cân bằng.
Lưu ý: Thực hiện nghiệm pháp này một cách nhẹ nhàng. Thổi quá mạnh có thể gây hại cho tai. Nếu bạn đang bị cảm lạnh hoặc nhiễm trùng đường hô hấp, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện.
Ví dụ: Tưởng tượng bạn đang cố gắng thổi một quả bóng bay, nhưng bạn lại bịt miệng bóng bay. Áp suất không khí sẽ tăng lên bên trong quả bóng (trong trường hợp này là mũi và họng của bạn) và tìm cách thoát ra (qua vòi nhĩ).
2. Nghiệm Pháp Toynbee: Nuốt Để Cân Bằng
Nguyên lý hoạt động: Nghiệm pháp Toynbee dựa trên việc kích hoạt các cơ ở họng khi nuốt. Khi bạn nuốt, các cơ này kéo mở vòi nhĩ, cho phép không khí lưu thông và cân bằng áp suất.
Cách thực hiện:
Bịt chặt mũi bằng tay.
Nuốt nước bọt.
Cảm nhận tiếng “bụp” trong tai khi có áp suất được giải phóng.
Lưu ý: Phương pháp này thường hiệu quả hơn khi bạn nuốt một thứ gì đó, chẳng hạn như nước hoặc kẹo cao su.
Ví dụ: Hãy tưởng tượng vòi nhĩ như một cánh cửa đóng chặt. Việc nuốt nước bọt giống như ai đó đang cố gắng mở cánh cửa đó từ bên trong, để không khí có thể lưu thông.
3. Nhai Kẹo Cao Su hoặc Ngậm Kẹo Cứng
Nguyên lý hoạt động: Tương tự như nghiệm pháp Toynbee, việc nhai kẹo cao su hoặc ngậm kẹo cứng kích thích việc nuốt nước bọt thường xuyên hơn, giúp mở vòi nhĩ và cân bằng áp suất.
Ví dụ: Khi bạn nhai kẹo cao su, bạn không chỉ nuốt nước bọt thường xuyên, mà còn kích thích các cơ ở hàm và họng, làm tăng khả năng vòi nhĩ mở ra.
4. Ngáp Chủ Động
Nguyên lý hoạt động: Ngáp là một phản xạ tự nhiên giúp mở rộng vòi nhĩ và cân bằng áp suất trong tai.
Cách thực hiện: Cố gắng ngáp chủ động, ngay cả khi bạn không cảm thấy buồn ngủ. Mở to miệng và hít một hơi thật sâu, sau đó thở ra từ từ.
Ví dụ: Hãy tưởng tượng bạn đang cố gắng mở một chiếc hộp bị kẹt. Đôi khi, chỉ cần tác động một lực nhỏ, chiếc hộp sẽ mở ra. Tương tự, việc ngáp cũng có thể là “lực nhỏ” cần thiết để mở vòi nhĩ.
5. Sử Dụng Nút Bịt Tai Chuyên Dụng (EarPlanes)
Nguyên lý hoạt động: Nút bịt tai chuyên dụng, như EarPlanes, có thiết kế đặc biệt giúp điều chỉnh áp suất không khí từ từ khi máy bay cất cánh và hạ cánh. Chúng có một lỗ nhỏ bên trong để cho phép không khí đi qua một cách chậm rãi, giảm thiểu sự chênh lệch áp suất đột ngột.
Lưu ý: Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng và sử dụng chúng đúng cách để đạt hiệu quả tốt nhất.
6. Sử Dụng Thuốc Xịt Mũi Thông Mũi
Nguyên lý hoạt động: Thuốc xịt mũi thông mũi (decongestant nasal spray) có thể giúp giảm nghẹt mũi, làm thông vòi nhĩ và giúp cân bằng áp suất dễ dàng hơn.
Lưu ý: Chỉ sử dụng thuốc xịt mũi theo chỉ dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ. Sử dụng quá nhiều có thể gây tác dụng phụ. Nên sử dụng trước khi máy bay cất cánh và hạ cánh khoảng 30 phút.
7. Uống Đủ Nước
Nguyên lý hoạt động: Giữ cho cơ thể đủ nước giúp màng nhầy trong tai và mũi họng hoạt động tốt hơn, góp phần vào việc cân bằng áp suất.
Ví dụ: Cơ thể mất nước có thể dẫn đến màng nhầy bị khô, làm tắc nghẽn vòi nhĩ và gây khó khăn trong việc cân bằng áp suất.
Khi Nào Cần Đến Bác Sĩ?
Trong hầu hết các trường hợp, ù tai sau khi đi máy bay sẽ tự khỏi sau vài giờ hoặc vài ngày. Tuy nhiên, bạn nên đến bác sĩ nếu:
Ù tai kéo dài hơn một tuần.
Bạn bị đau tai dữ dội.
Bạn bị mất thính lực.
Bạn bị chảy máu hoặc dịch từ tai.
Bạn có các triệu chứng khác như chóng mặt, buồn nôn hoặc nôn.
Phòng Ngừa Ù Tai
Nếu bạn biết mình dễ bị ù tai khi đi máy bay, hãy chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa trước khi cất cánh.
Tránh đi máy bay khi bạn đang bị cảm lạnh, viêm xoang hoặc nhiễm trùng đường hô hấp.
Sử dụng nút bịt tai chuyên dụng trong suốt chuyến bay.
Thực hiện các bài tập cân bằng áp suất thường xuyên trong quá trình cất cánh và hạ cánh.
